محمدامین خجسته قمری؛ حسین سلطان زاده
دوره 21، شماره 83 ، مهر 1399، ، صفحه 123-150
چکیده
بعد از ورود مدرنیته به ایران در دوره پهلوی اول، جامعه دچار دوگانگی بین گذشته و سنت از یک‌سو و تجدد و نوگرایی از سویی دیگر شد. حکومت به دنبال تغییر وضع موجود و توسعه‌ی مفاهیم مدرنیته غربی بود. یکی از نمودهای ...
بیشتر
بعد از ورود مدرنیته به ایران در دوره پهلوی اول، جامعه دچار دوگانگی بین گذشته و سنت از یک‌سو و تجدد و نوگرایی از سویی دیگر شد. حکومت به دنبال تغییر وضع موجود و توسعه‌ی مفاهیم مدرنیته غربی بود. یکی از نمودهای این تحولات، تغییر کالبد شهرها و شکل‌گیری هویت جدید در شهرهای ایران به خصوص شهرهای تاریخی و با اهمیت بود. از این سو، چگونگی تأثیر معماری بناهای حکومتی و دولتی در انتقال مفاهیم تجدد در هویت شهرتبریز سؤال اصلی این تحقیق است. در این مقاله ابتدا مروری بر مفاهیم سنت و مدرنیته و تأثیر آن بر معماری این دوره داریم و سپس تأثیر معماری و تفکرغربی حکومت مورد بررسی قرار می‌گیرد. مبانی نظری تحقیق بر این نکته استوار است که پدیده‌های اجتماعی و تاریخی بر روی معماری تأثیرگذار است. شهر تبریز به‌عنوان یکی از شهرهای مهم و تأثیرگذار در تاریخ ایران به‌عنوان نمونه موردی انتخاب شده و برخی از بناهای این شهر در دوره پهلوی اول مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. این پژوهش از نوع کیفی و روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و ابزار گردآوری داده‌ها به‌صورت استنادی و میدانی بوده است. نتیجه پژوهش حاکی است که در دوره پهلوی اول، در شهر تبریز علی‌رغم اقدامات تجددگرایانه در شهر و شکل‌گیری بناهایی دال بر تغییر نگرش از سنت به مدرنیته، به حفظ بافت و ارزش‌های تاریخی توجه شده است، ساخت و ساز بناهای مهم حکومتی و نیز شکل‌گیری جداره‌های با ارزش بر هویت‌سازی تبریز در این دوره تأثیر مهمی داشته است.
